مقالات - 6 دليل عمده ريزش مو در خانمها به علاوه راه درمان
دليل عمده ريزش مو در خانمها


ريزش موي زياد و بي‌دليل مي‌تواند واقعاً ترسناک و نگران ‌کننده باشد. اما خوشبختانه معمولاً راهي براي برطرف کردن آن وجود دارد.

همه دچار ريزش مو مي‌شوند. اين اتفاق معمولاً موقع دوش گرفتن، سشوار کشيدن موها يا شانه کردن آنها رخ مي‌دهد و کاملاً طبيعي است. دکتر فراچسکا فاسکوف متخصص پوست و مو مي‌گويد، "ريختن پنجاه تا صد تار مو در روز طبيعي است. دليل آن اين است که مو وارد چرخه‌ خود مي‌شود و موي جديد جاي آن را مي‌گيرد." اما ريزش مو مي‌تواند نشانه يک مشکل جسماني جدي‌تري باشد که نياز به معاينه متخصص و احتمالاً درمان دارد. در اين مقاله به 6 دليل عمده ريزش مو و راه‌ هاي کنار آمدن با آن مي‌پردازيم.

1. تلوژن افلوويوم (Telogen Effluvium)

تلوژن افلوويوم پديده‌اي است که پس از بارداري، جراحي‌هاي مهم، کاهش وزن شديد و استرس زياد اتفاق مي‌افتد طوريکه در روز تعداد زيادي از موهايتان معمولاً موقع شامپو کردن موها، درست کردن يا شانه کردن آنها مي‌ريزند. ريزش مو مي‌تواند يکي از عوارض جانبي مصرف برخي داروها مثل داروهاي ضدافسردگي، بتابلاکرها و داروهاي ضدالتهابي غيراستيروئيدي باشد. طي تلوژن افلوويوم، موها قبل از اينکه سريع وارد فاز تلوژن شوند، بسيار سريعتر از حد نرمال از فاز رشد وارد فاز استراحت مي‌شوند.

علائم: زنان مبتلا به تلوژن افلوويوم،6 هفته تا 3 ماه پس از يک اتفاق استرس ‌زا دچار ريزش مو مي‌شوند. در اين زمان، ممکن است موها دسته‌ دسته بريزند.

آزمايشات: هيچ آزمايش خاصي براي تلوژن افلوويم وجود ندارد اما پزشک مي‌تواند با پرسيدن سوالاتي درمورد اتفاقات استرس ‌زاي اخير و معاينه ريشه موها آن را تشخيص دهد.

چه بايد کرد: در برخي موارد، مثل بارداري يا جراحي‌هاي مهم، بايد تا کندتر شدن روند ريزش مو تحمل داشته باشيد. اگر علت اصلي مصرف يک داروي خاص باشد، درمورد پايين آوردن دوز مصرفيتان يا تغيير دارو با پزشکتان صحبت کنيد. اگر دليل ريزش مويتان استرس است، نهايت تلاشتان را براي پايين آوردن ميزان اضطراب و استرستان انجام دهيد.

2. کم‌ کاري تيروئيد

ميليون‌ها نفر در سراسر جهان، که اکثر آن را زنان تشکيل مي‌دهند، از بيماري تيروئيد رنج مي‌برند. وقتي بدنتان مقدار کمي هورمون تيروئيد توليد کند، هورموني که مسئول متابوليسم بدن، ضربان ‌قلب و روحيه است، يعني به کم‌کاري تيروئيد دچار هستيد. اگر بدنتان مقدار زيادي از هورمون تيروئيد توليد کند پرکاري تيروئيد داريد. هورمون تيروئيد مسئوليت زيادي در بدن دارد، از سرعت سوخت ‌و ‌ساز پايه-سرعتي که بدنتان براي فعاليت اکسيژن و انرژي مصرف مي‌کند-گرفته تا رشد موها، پوست و ناخن‌هايتان. اما وقتي مقدار کافي و مناسب از اين هورمون در بدن وجود نداشته باشد، برخي از عملکردهاي بدنتان دچار تغيير مي‌شود.

علائم: کم‌کاري تيروئيد علائم بسيار زيادي در بدن ايجاد مي‌کند که از آن قبيل مي‌توان به افزايش وزن بي‌دليل، خستگي، يبوست، افسردگي و مشکل در مرکز کردن اشاره کرد. مو، ناخن و پوست شکننده ‌تر شده و بسيار راحت‌تر مي‌شکند. اين مشکل در زنان، مخصوصاً زنان بالاي 50 سال، بسيار متداول‌تر است.

پرکاري تيروئيد نيز مي‌تواند موجب کاهش وزن بي‌دليل، تپش قلب، اضطراب، آسيب‌پذيري، اسهال، رطوبت پوست، شعف عضلاني و بهت‌زده شدن چشم‌ها شود. با بالا رفتن متابوليسم نيز ممکن است ريزش مو اتفاق بيفتد. پرکاري تيروئيد تداول کمتري نسبت به کم‌کاري آن دارد.

آزمايشات: آزمايش خون مي‌تواند هورمون محرک تيروئيد را که براي تحريک تيروئيد براي توليد هورمون تيروئيد توسط غده هيپوفيز توليد مي‌شود، اندازه‌گيري کند. زيادتر از نرمال بودن هورمون محرک تيروئيد معمولاً نشانه کم‌کاري تيروئيد است درحاليکه پايين بودن مقدار آن نشانه پرکاري تيروئيد.

چه بايد کرد: براي برگرداندن هورمون تيروئيد در بدنتان به حالت نرمال، پزشکتان داروي هورمون تيروئيد برايتان تجويز خواهد کرد. براي اطمينان از مناسب بودن دوز مصرفي، نياز به آزمايشات منظم تيروئيد است.

3. لوپوس

لوپوس يک بيماري خودايمن مزمن است که در آن سيستم ايمني خود بدن به بافت‌هاي سالم آسيب مي‌رساند. اين مشکل 5/1 ميليون فرد را در سراسر جهان درگير کرده است و در سال‌هاي باروري زنان بيشتر اتفاق مي‌افتد.
علائم: لوپوس معمولاً موجب خستگي شديد، سردرد، زخم‌هاي دهاني و متورم شدن و دردناک شدن مفاصل مي‌شود. افراد زيادي دچار يک زخم پروانه‌اي شکل در پل بيني مي‌شوند و حساسيت زيادي به خورشيد پيدا مي‌کنند. علائم ديگر آن شامل تب، تورم پاها و دست‌ها و اطراف چشم، درد سينه و کم‌خوني مي‌باشد. افراد زيادي همچنين دچار ريزش مو مي‌شوند که ممکن است خفيف باشد و فقط موقع شامپو کردن موها يا شانه کردن آن اتفاق مي‌افتد. اين ريزش مو مي‌تواند شديد هم باشد و موها دسته‌ دسته بريزد و روي پوست سر هم زخم‌هايي ايجاد شود. ازآنجاکه اين علائم در مشکلات ديگر هم ممکن است اتفاق بيفتد، معمولاً بيماري لوپوس مقلد بزرگ هم ناميده مي‌شود.

آزمايشات: روماتولوژيست مفاصل و ساير بافت‌هاي بدن را براي مشاهده علائم اتهاب مثل گرما، درد، تورم و قرمز شدن معاينه مي‌کند. براي سنجش سطح پادتن‌هاي ضدهسته‌اي (ANA) آزمايش خون انجام مي‌گيرد. روماتولوژيست معمولاً تعيين مي‌کند که بيمار معيارهاي تشخيصي تعيين شده توسط دانشگاه روماتولوژي امريکا را داراست يا خير و از اين طريق مي‌تواند لوپوس را تشخيص دهد.

چه بايد کرد: اگر ريزش موي شما با درد مفاصل، خستگي و ساير علائم گفته شده براي لوپوس همراه است، به روماتولوژيست مراجعه کنيد. متخصص مشکل شما را با تجويز داروهاي خوراکي مثل پردنيزون (prednisone) درمان مي‌کند. اگر روي پوست سرتان زخم ايجاد شده است بايد به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنيد که برايتان کرم موضعي تجويز کند.

4. سندرم تخمدان پلي‌کيستيک

زنان زيادي در سراسر جهان از سندرم تخمدان پلي‌کيستيک رنج مي‌برند. اين مشکل که مي‌تواند از يازده‌ سالگي شروع شود، به‌دليل عدم توازن هورموني ايجاد مي‌شود که در آن تخمدان‌ها هورمون مردانه زيادي توليد مي‌کنند. اين مشکل معمولاً موجب ناباروري مي‌شود.

علائم: سندرم تخمدان پلي‌کيستيک موجب رشد مو روي صورت، عادت ‌ماهيانه نامنظم، آکنه و جوش و کيست تخمدان مي‌شود. بااينکه روي قسمت‌هاي ديگر بدن شاهد رشد بيشتر موها مي‌شود، موهاي سر شروع به ريزش شديد مي‌کند.

آزمايشات: پزشکتان براي مشاهده بالا رفتن سطح تستوسترون و DHEAS که يک محصول فرعي تستوسترون است برايتان آزمايش خون انجام خواهد داد.

چه بايد کرد: اکثر موارد سندرم تخمدان پلي‌کيستيک با داروهاي ضدبارداري مثل Yasmin که حاوي يک آنتي ‌آندروژن قوي است که جلوي تستوسترون را مي‌گيرد. کاهش وزن هم مي‌تواند با کاهش تاثير هورمون‌هاي مردانه براي اين منظور مفيد باشد.

5. مشکلات پوست سر

ناسالم بودن پوست سر مي‌تواند موجب اتهاباتي شود که رشد مو را دشوار مي‌کند. مشکلات پوستي که موجب ريزش مو مي‌شود شامل شوره‌ سر، پسوريازيس و عفونت‌هاي قارچي مثل کچلي است.

علائم: شوره سر باعث مي‌شود پوست کف سر بريزد به همين دليل پوسته‌هاي زردرنگ چرب در موهايتان مي بينيد يا روي لباستان مي‌ريزد. اين مشکل درنتيجه مخمري به نام مالاسزيا، تغييرات هورموني يا چربي اضافي پوست ايجاد مي‌شود. پسوريازيس که مشکلي خودايمن است که موجب تغييروتبديل بيش از حد سلول‌هاي پوستي مي‌شود و پوسته‌اي ضخيم و سفيدرنگ روي پوست ايجاد مي‌کند که اگر کنده شود خونريزي مي‌کند. کچلي هم با قارچي که با لمس کردن فرد يا حيوان مبتلا به آن دچار مي‌شويد، لکه‌هايي قرمزرنگ روي پوسته سرتان ايجاد مي‌شود که منتشر مي‌شود.

آزمايشات: معاينه جسمي پوسته سر به تعيين مشکل شما کمک مي‌کند. کشت قارچ و احتمالاً بيوپسي پوسته سر نيز براي تشخيص کچلي لازم است.

چه بايد کرد: هر مشکل نياز به نسخه خاص خود دارد: براي شوره سر يک شامپو درماني، براي پسوريازيس دارو يا نوردرماني و براي کچلي ضدقارچ‌هاي خوراکي تجويز مي‌شود.

6. درست کردن بيش از حد موها

شامپو زدن بيش از حد، رنگ کردن بيش از حد و استفاده زياد از مواد آرايش مو مي‌تواند به موهايتان آسيب برساند و موجب شکسته شدن و ريزش آنها شود. براي اين منظور معمولاً از ترکيبي از کارهاي مختلف-مثل استفاده از کراتين، رنگ مو و سشوار کشيدن موها-است که موجب اين آسيب مي‌شود.

علائم: اگر ريزش مو بخاطر آرايش بيش از حد موها باشد، موها شکننده مي‌شود و پياز مو در انتهاي آن ديده نمي‌شود.

آزمايشات: پزشکان براي اين منظور يک دسته از موها را گرفته، به آرامي مي‌شکند تا ببينند موهايي که از آن دسته جدا مي‌شوند در انتهاي آن پياز وجود دارد يا خير.

چه بايد کرد: از وسايلي که موهايتان را بيش از اندازه داغ مي‌کند استفاده نکنيد. سشوارتان رادر حالت خنک استفاده کنيد و از اتوي مو تا حد امکان کمتر استفاده کنيد. هيچوقت موها را يک تا دو درجه روش‌تر يا تيره‌تر از رنگ موي اصليتان نکنيد. تغيير رنگ مو هر چه شديدتر باشد، نياز به موادشيميايي بيشتر است که موجب شکسته شدن موها مي‌شود. اگر از ژل يا اسپري مو استفاده مي‌کنيد، قبل از اينکه خشک شود موها را شانه کنيد چون موها سخت‌تر شده و شکسته شدن آن بيشتر مي‌شود.

وضعيت موها شما نه تنها بر ظاهرتان تاثير مي‌گذارد، بلکه نشانه مهمي از وضعيت سلامتي بدنتان است. اگر دچار ريزش موي شديد شده‌ايد حتماً به متخصص پوست و مو مراجعه کنيد.